Chương 2. Số thập phân. Các phép tính với số thập phân

I. Giới thiệu về số thập phân

Số thập phân là một cách biểu diễn các số không nguyên bằng cách sử dụng dấu phẩy (,) để phân tách phần nguyên và phần thập. Ví dụ: 3,5; 0,75; 12,01. Phần bên trái dấu phẩy là phần nguyên, phần bên phải dấu phẩy là phần thập.

II. Đọc và viết số thập phân

Để đọc một số thập phân, ta đọc phần nguyên trước, sau đó đọc “phẩy” và đọc phần thập như đọc một số tự nhiên. Ví dụ: 3,5 đọc là “Ba phẩy năm”.

Để viết một số thập phân, ta viết phần nguyên, sau đó viết dấu phẩy và viết phần thập. Ví dụ: “Năm phẩy hai mươi lăm” viết là 5,25.

III. So sánh số thập phân

Để so sánh hai số thập phân, ta làm như sau:

1. So sánh phần nguyên của hai số. Số nào có phần nguyên lớn hơn thì lớn hơn.
2. Nếu hai số có phần nguyên bằng nhau, ta so sánh phần thập. Số nào có phần thập lớn hơn thì lớn hơn.
3. Nếu hai số có phần nguyên và phần thập bằng nhau, thì hai số đó bằng nhau.

IV. Các phép tính với số thập phân

1. Phép cộng và phép trừ số thập phân

Để cộng hoặc trừ hai số thập phân, ta làm như sau:

1. Viết hai số theo cột dọc, sao cho các hàng thẳng hàng (hàng đơn vị, hàng phần mười, hàng phần trăm,...).
2. Nếu hai số có số chữ số ở phần thập khác nhau, ta thêm chữ số 0 vào phần thập của số có ít chữ số hơn để hai số có số chữ số ở phần thập bằng nhau.
3. Thực hiện phép cộng hoặc trừ như cộng hoặc trừ hai số tự nhiên.
4. Viết dấu phẩy vào kết quả sao cho thẳng hàng với dấu phẩy của hai số đã cho.

Ví dụ:

2. Phép nhân số thập phân

Để nhân hai số thập phân, ta làm như sau:

1. Bỏ dấu phẩy ở hai số, thực hiện phép nhân như nhân hai số tự nhiên.
2. Đếm số chữ số ở phần thập của hai số. Tổng số chữ số ở phần thập của hai số là bao nhiêu thì ta viết kết quả có bấy nhiêu chữ số ở phần thập.

Ví dụ:

2,5 x 1,2 = 3

3. Phép chia số thập phân

Phép chia số thập phân phức tạp hơn và sẽ được học chi tiết hơn trong các bài học tiếp theo.

V. Bài tập vận dụng

• Tính: 4,5 + 2,3 = ?
• Tính: 7,8 - 1,5 = ?
• Tính: 3,2 x 2,1 = ?

Kết luận

Chương 2 về số thập phân là một bước quan trọng trong quá trình học toán của các em. Việc nắm vững kiến thức về số thập phân và các phép tính với số thập phân sẽ giúp các em giải quyết các bài toán thực tế một cách dễ dàng và hiệu quả hơn. Hãy luyện tập thường xuyên và đừng ngần ngại hỏi thầy cô hoặc bạn bè nếu gặp khó khăn.