Bài 1. Thu thập và phân loại dữ liệu

Bài 1 trong chương 4 Toán 8 tập 1 Chân trời sáng tạo giới thiệu cho học sinh về các khái niệm cơ bản trong thống kê, bắt đầu với việc thu thập và phân loại dữ liệu. Đây là nền tảng quan trọng để hiểu và áp dụng các kiến thức thống kê trong các bài học tiếp theo.

1. Mục tiêu bài học

Nắm vững khái niệm về dữ liệu, cách thu thập dữ liệu.
Phân biệt được các loại dữ liệu khác nhau (dữ liệu định tính, dữ liệu định lượng).
Biết cách phân loại dữ liệu một cách hợp lý.
Áp dụng kiến thức vào giải các bài tập thực tế.

2. Nội dung bài học

a. Dữ liệu là gì?

Dữ liệu là những thông tin thu thập được từ các đối tượng, hiện tượng trong thế giới xung quanh. Dữ liệu có thể là số, chữ, hình ảnh, âm thanh,… Ví dụ: chiều cao của học sinh trong lớp, màu sắc của các quả bóng, điểm kiểm tra môn Toán,…

b. Cách thu thập dữ liệu

Có nhiều cách để thu thập dữ liệu, bao gồm:

Quan sát: Theo dõi và ghi lại các thông tin cần thiết.
Phỏng vấn: Hỏi trực tiếp các đối tượng để thu thập thông tin.
Làm khảo sát: Gửi bảng câu hỏi đến các đối tượng để thu thập thông tin.
Thử nghiệm: Thực hiện các thí nghiệm để thu thập dữ liệu.

c. Phân loại dữ liệu

Dữ liệu có thể được phân loại thành hai loại chính:

Dữ liệu định tính: Là dữ liệu mô tả các đặc điểm, tính chất của đối tượng, hiện tượng. Ví dụ: màu sắc, hình dạng, mùi vị,…
Dữ liệu định lượng: Là dữ liệu biểu diễn bằng số. Ví dụ: chiều cao, cân nặng, tuổi,…

Dữ liệu định lượng lại được chia thành:

Dữ liệu rời rạc: Dữ liệu chỉ có thể nhận các giá trị riêng biệt, thường là số nguyên. Ví dụ: số học sinh trong lớp, số con trong gia đình,…
Dữ liệu liên tục: Dữ liệu có thể nhận bất kỳ giá trị nào trong một khoảng nhất định. Ví dụ: chiều cao, cân nặng, nhiệt độ,…

3. Bài tập ví dụ

Bài tập 1: Hãy xác định loại dữ liệu của các thông tin sau:

a) Màu sắc của các chiếc áo trong tủ quần áo.
b) Chiều cao của các bạn học sinh trong lớp.
c) Số lượng sách trong thư viện.

Hướng dẫn giải:

a) Dữ liệu định tính.
b) Dữ liệu định lượng liên tục.
c) Dữ liệu định lượng rời rạc.

Bài tập 2: Một cửa hàng bán quần áo thống kê số lượng áo bán được trong một tuần như sau: Thứ 2: 20 áo, Thứ 3: 25 áo, Thứ 4: 30 áo, Thứ 5: 22 áo, Thứ 6: 28 áo, Thứ 7: 35 áo, Chủ nhật: 40 áo. Hãy thu thập và phân loại dữ liệu này.

Hướng dẫn giải:

Dữ liệu thu thập được là số lượng áo bán được trong mỗi ngày. Đây là dữ liệu định lượng rời rạc.

4. Luyện tập và củng cố

Để nắm vững kiến thức về thu thập và phân loại dữ liệu, các em hãy làm thêm các bài tập trong SGK và các tài liệu tham khảo khác. Đồng thời, hãy áp dụng kiến thức này vào các tình huống thực tế để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc thu thập và phân loại dữ liệu trong cuộc sống.

5. Kết luận

Bài 1 đã cung cấp cho chúng ta những kiến thức cơ bản về thu thập và phân loại dữ liệu. Việc nắm vững những kiến thức này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thống kê và ứng dụng nó vào giải quyết các vấn đề trong thực tế. Chúc các em học tập tốt!