Bài 4. Thứ tự thực hiện các phép tính. Quy tắc dấu ngoặc

Trong toán học, việc thực hiện các phép tính theo một thứ tự nhất định là vô cùng quan trọng để đảm bảo kết quả chính xác. Bài 4 trong sách giáo khoa Toán 7 tập 1, chương trình Cánh diều, tập trung vào việc giới thiệu và làm rõ quy tắc về thứ tự thực hiện các phép tính, đặc biệt là vai trò của dấu ngoặc.

1. Thứ tự thực hiện các phép tính

Để tránh nhầm lẫn và đảm bảo tính chính xác, các phép tính cần được thực hiện theo thứ tự sau:

1. Dấu ngoặc: Thực hiện các phép tính trong dấu ngoặc trước. Nếu có nhiều dấu ngoặc lồng nhau, bắt đầu từ dấu ngoặc trong cùng và tiến ra ngoài.
2. Lũy thừa: Thực hiện các phép tính lũy thừa (ví dụ: 2³, 5²).
3. Nhân và chia: Thực hiện các phép tính nhân và chia theo thứ tự từ trái sang phải.
4. Cộng và trừ: Thực hiện các phép tính cộng và trừ theo thứ tự từ trái sang phải.

Ví dụ: Tính giá trị của biểu thức 3 + 2 × 5 - 4²

Giải:

1. 4² = 16
2. 2 × 5 = 10
3. 3 + 10 - 16 = 13 - 16 = -3

Vậy, giá trị của biểu thức là -3.

2. Quy tắc dấu ngoặc

Dấu ngoặc có vai trò quan trọng trong việc xác định thứ tự thực hiện các phép tính. Các phép tính trong dấu ngoặc luôn được ưu tiên thực hiện trước.

Có ba loại dấu ngoặc thường gặp:

• Dấu ngoặc đơn: ( )
• Dấu ngoặc vuông: [ ]
• Dấu ngoặc nhọn: { }

Khi có nhiều loại dấu ngoặc khác nhau trong một biểu thức, ta thực hiện các phép tính theo thứ tự: ngoặc nhọn, ngoặc vuông, ngoặc đơn.

Ví dụ: Tính giá trị của biểu thức 2 × [3 + (5 - 2)]

Giải:

1. 5 - 2 = 3
2. 3 + 3 = 6
3. 2 × 6 = 12

Vậy, giá trị của biểu thức là 12.

3. Bài tập vận dụng

Để hiểu rõ hơn về quy tắc thứ tự thực hiện các phép tính và quy tắc dấu ngoặc, chúng ta hãy cùng giải một số bài tập sau:

1. Tính giá trị của biểu thức: 5 × 4 - 3² + 10
2. Tính giá trị của biểu thức: [12 + (8 - 2)] ÷ 5
3. Tính giá trị của biểu thức: {2 × [5 + (3 - 1)]} - 4

Hướng dẫn giải:

• Áp dụng quy tắc thứ tự thực hiện các phép tính.
• Thực hiện các phép tính trong dấu ngoặc trước.
• Thực hiện các phép tính lũy thừa, nhân, chia, cộng, trừ theo đúng thứ tự.

4. Lưu ý quan trọng

Khi thực hiện các phép tính, cần chú ý:

• Viết rõ ràng các bước giải.
• Kiểm tra lại kết quả sau khi tính toán.
• Sử dụng máy tính bỏ túi khi cần thiết.

Hy vọng bài học này đã giúp các em hiểu rõ hơn về quy tắc thứ tự thực hiện các phép tính và quy tắc dấu ngoặc. Chúc các em học tập tốt!