Hệ phương trình bậc nhất hai ẩn là một trong những kiến thức cơ bản và quan trọng của chương trình Toán lớp 9. Việc nắm vững phương pháp giải hệ phương trình này không chỉ giúp học sinh giải quyết các bài toán trong sách giáo khoa mà còn là nền tảng cho các kiến thức toán học nâng cao hơn.
Tại giaitoan.edu.vn, chúng tôi cung cấp một Từ điển môn Toán lớp 9 đầy đủ và chi tiết về chủ đề này, giúp bạn hiểu rõ lý thuyết, các phương pháp giải và thực hành thông qua các bài tập đa dạng.
Hệ phương trình bậc nhất hai ẩn là một tập hợp gồm hai phương trình, mỗi phương trình có hai ẩn số (thường là x và y) và các hệ số là các số thực. Dạng tổng quát của một hệ phương trình bậc nhất hai ẩn là:
Trong đó, a, b, a', b', c, c' là các số thực và ít nhất một trong các hệ số a, b, a', b' khác 0.
Có ba phương pháp chính để giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn:
Bước 1: Chọn một phương trình và biểu diễn một ẩn theo ẩn còn lại. Ví dụ, từ phương trình ax + by = c, ta có thể biểu diễn x theo y như sau: x = (c - by) / a (với a ≠ 0).
Bước 2: Thay thế biểu thức vừa tìm được vào phương trình còn lại. Thay x = (c - by) / a vào phương trình a'x + b'y = c', ta được:
a'((c - by) / a) + b'y = c'
Bước 3: Giải phương trình mới để tìm giá trị của y.
Bước 4: Thay giá trị của y vừa tìm được vào biểu thức x = (c - by) / a để tìm giá trị của x.
Bước 1: Nhân các phương trình với các số thích hợp sao cho các hệ số của một ẩn nào đó bằng nhau hoặc đối nhau.
Bước 2: Cộng hoặc trừ các phương trình để loại bỏ ẩn đó.
Bước 3: Giải phương trình mới để tìm giá trị của ẩn còn lại.
Bước 4: Thay giá trị của ẩn vừa tìm được vào một trong các phương trình ban đầu để tìm giá trị của ẩn còn lại.
Giải hệ phương trình sau bằng phương pháp thế:
Giải:
Từ phương trình (2), ta có x = y + 1. Thay vào phương trình (1), ta được:
2(y + 1) + y = 5
2y + 2 + y = 5
3y = 3
y = 1
Thay y = 1 vào x = y + 1, ta được x = 2.
Vậy nghiệm của hệ phương trình là x = 2, y = 1.
Hãy giải các hệ phương trình sau bằng cả hai phương pháp thế và cộng đại số:
Giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn có nhiều ứng dụng trong thực tế, chẳng hạn như:
Việc nắm vững phương pháp giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn là một kỹ năng quan trọng trong học tập và ứng dụng thực tế. Hy vọng rằng với những kiến thức và ví dụ minh họa trong bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về chủ đề này và có thể tự tin giải quyết các bài toán liên quan.