Chào mừng các em học sinh lớp 5 đến với bài học về Tỉ lệ bản đồ. Đây là một khái niệm quan trọng trong môn Toán, giúp các em hiểu rõ hơn về cách thể hiện các đối tượng địa lý trên bản đồ.
Bài học này sẽ cung cấp cho các em định nghĩa, công thức tính tỉ lệ bản đồ, và các ví dụ minh họa cụ thể.
Phương pháp
Ví dụ: Khoảng cách giữa hai điểm A và B trên thực tế là 30 m. Hỏi trên bản đồ tỉ lệ 1: 500, khoảng cách đó dài bao nhiêu xăng-ti-mét?
Phương pháp:
Ví dụ 1: Trên một bản đồ có tỉ lệ 1 : 2 000 000, quãng đường từ Hà Nội – Thái Nguyên đo được là 41 mm. Tìm độ dài thật của quãng đường từ Hà Nội – Thái Nguyên.
Ví dụ 2:Trên bản đồ tỉ lệ 1 : 2 500 000, quãng đường Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn đo được là 27cm. Tìm độ dài thật của quãng đường Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn.
Bài giải
Quãng đường từ Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn là:
27 × 2 500 000 = 67 500 000 (cm)
67 500 000 cm = 675km
Đáp số: 675km
Tỉ lệ bản đồ là mối quan hệ giữa kích thước trên bản đồ và kích thước thực tế trên mặt đất. Nó cho biết một đơn vị đo trên bản đồ tương ứng với bao nhiêu đơn vị đo thực tế.
Tỉ lệ bản đồ thường được biểu diễn dưới dạng phân số, ví dụ: 1:1000, 1:50000, 1:1000000. Trong đó:
Ví dụ: Tỉ lệ bản đồ 1:1000 có nghĩa là 1 cm trên bản đồ tương ứng với 1000 cm (hay 10 mét) trên thực tế.
Có ba loại tỉ lệ bản đồ chính:
Để tính tỉ lệ bản đồ, ta sử dụng công thức:
Tỉ lệ bản đồ = Kích thước trên bản đồ / Kích thước thực tế
Ví dụ:
Một đoạn đường dài 5 km được vẽ trên bản đồ dài 10 cm. Vậy tỉ lệ bản đồ là:
5 km = 500000 cm
Tỉ lệ bản đồ = 10 cm / 500000 cm = 1:50000
Tỉ lệ bản đồ có nhiều ứng dụng trong thực tế:
Bài 1: Một khu vườn hình chữ nhật có chiều dài 20m, chiều rộng 10m được vẽ trên bản đồ với chiều dài 5cm, chiều rộng 2.5cm. Hỏi tỉ lệ bản đồ là bao nhiêu?
Bài 2: Trên bản đồ tỉ lệ 1:100000, khoảng cách giữa hai thành phố A và B là 8cm. Hỏi khoảng cách thực tế giữa hai thành phố là bao nhiêu?
Khi sử dụng bản đồ, cần chú ý đến tỉ lệ bản đồ để đảm bảo tính chính xác của các phép đo và tính toán. Ngoài ra, cần kiểm tra kỹ thông tin về tỉ lệ bản đồ được ghi trên bản đồ.
Tỉ lệ bản đồ là một khái niệm quan trọng trong môn Toán và có nhiều ứng dụng trong thực tế. Việc hiểu rõ về tỉ lệ bản đồ sẽ giúp các em học sinh nắm vững kiến thức và giải quyết các bài toán liên quan một cách dễ dàng.
