Chủ đề 5. Các phép tính về phân số

Chủ đề 5: Các phép tính về phân số - SGK Toán 4 - Bình Minh Toán lớp 4 tập 2

I. Giới thiệu chung về phân số

Phân số là một biểu thức toán học dùng để biểu diễn một phần của một đơn vị hoặc một tập hợp. Một phân số được viết dưới dạng a/b, trong đó a là tử số (phần được lấy ra) và b là mẫu số (tổng số phần bằng nhau).

1. Các thành phần của phân số

• Tử số: Số tự nhiên viết ở trên vạch phân số.
• Mẫu số: Số tự nhiên khác 0 viết ở dưới vạch phân số.
• Vạch phân số: Dấu gạch ngang ngăn cách tử số và mẫu số.

2. Các loại phân số

• Phân số bé hơn 1: Tử số nhỏ hơn mẫu số (ví dụ: 1/2, 3/4).
• Phân số bằng 1: Tử số bằng mẫu số (ví dụ: 2/2, 5/5).
• Phân số lớn hơn 1: Tử số lớn hơn mẫu số (ví dụ: 5/3, 7/2).

II. Các phép tính về phân số

1. Cộng phân số

Để cộng hai phân số có cùng mẫu số, ta cộng các tử số lại với nhau và giữ nguyên mẫu số. Ví dụ: 1/5 + 2/5 = (1+2)/5 = 3/5.

Để cộng hai phân số có khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số của hai phân số rồi cộng như cộng hai phân số có cùng mẫu số.

2. Trừ phân số

Để trừ hai phân số có cùng mẫu số, ta trừ các tử số lại với nhau và giữ nguyên mẫu số. Ví dụ: 4/7 - 1/7 = (4-1)/7 = 3/7.

Để trừ hai phân số có khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số của hai phân số rồi trừ như trừ hai phân số có cùng mẫu số.

3. Nhân phân số

Để nhân hai phân số, ta nhân các tử số với nhau và nhân các mẫu số với nhau. Ví dụ: 2/3 x 1/4 = (2x1)/(3x4) = 2/12 = 1/6.

4. Chia phân số

Để chia hai phân số, ta nhân phân số bị chia với nghịch đảo của phân số chia. Ví dụ: 3/4 : 1/2 = 3/4 x 2/1 = 6/4 = 3/2.

III. Bài tập vận dụng

1. Tính: 1/3 + 2/3 = ?
2. Tính: 5/8 - 1/8 = ?
3. Tính: 2/5 x 3/4 = ?
4. Tính: 4/7 : 2/3 = ?

IV. Luyện tập và củng cố

Để nắm vững kiến thức về các phép tính về phân số, các em hãy luyện tập thêm nhiều bài tập khác nhau. Các em có thể tìm thấy các bài tập này trong sách giáo khoa, sách bài tập hoặc trên các trang web học toán online như giaitoan.edu.vn.

Việc hiểu rõ và vận dụng thành thạo các phép tính về phân số là rất quan trọng, không chỉ trong môn Toán mà còn trong nhiều lĩnh vực khác của cuộc sống. Chúc các em học tập tốt!

Ví dụ minh họa quy đồng mẫu số:

Quy đồng mẫu số của 1/2 và 1/3:

• Mẫu số chung nhỏ nhất của 2 và 3 là 6.
• 1/2 = (1 x 3) / (2 x 3) = 3/6
• 1/3 = (1 x 2) / (3 x 2) = 2/6

Vậy, 1/2 và 1/3 được quy đồng thành 3/6 và 2/6.