Trong chương trình học toán, việc biểu diễn dữ liệu bằng biểu đồ là một kỹ năng quan trọng. Biểu đồ giúp chúng ta dễ dàng nhìn nhận và so sánh các thông tin một cách trực quan.
Bài viết này của giaitoan.edu.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai loại biểu đồ phổ biến: biểu đồ cột kép và biểu đồ quạt tròn, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho từng tình huống cụ thể.
Khi nào lựa chọn biểu đồ cột kép? Khi nào lựa chọn biểu đồ quạt tròn?
1. Lý thuyết
Khái niệm:
LOẠI BIỂU ĐỒ | DỮ LIỆU | MỤC ĐÍCH BIỂU DIỄN |
Biểu đồ cột kép | Hai bộ dữ liệu cùng loại | So sánh một cách trực quan từng cặp số liệu của hai bộ dữ liệu cùng loại |
Biểu đồ hình quạt tròn | Dưới dạng số liệu hoặc tỉ lệ phần trăm | Biểu thị tỉ lệ phần trăm từng loại số liệu so với toàn thể |
Chú ý: Nếu muốn biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng theo thời gian, ta dùng biểu đồ đoạn thẳng. Khi số lượng thời điểm quan sát ít, ta có thể biểu diễn bằng biểu đồ cột.
2. Ví dụ minh họa
Biểu đồ cột kép: Biểu đồ lượng mua mỗi năm tại Lai Châu và Cà Mau:
Biểu đồ hình quạt tròn: Biểu đồ tỉ lệ phần trăm các loại vật nuôi tại nông trường Phong Phú
Biểu đồ là một công cụ trực quan hóa dữ liệu vô cùng hữu ích trong toán học và nhiều lĩnh vực khác. Việc lựa chọn loại biểu đồ phù hợp sẽ giúp truyền tải thông tin một cách hiệu quả nhất. Hai loại biểu đồ thường gặp là biểu đồ cột kép và biểu đồ quạt tròn. Mỗi loại đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với những loại dữ liệu khác nhau.
Biểu đồ cột kép (hay còn gọi là biểu đồ thanh kép) sử dụng các cột (thanh) có chiều cao khác nhau để biểu diễn số lượng hoặc giá trị của các đối tượng khác nhau. Nó thường được sử dụng để so sánh các giá trị giữa các nhóm hoặc các danh mục khác nhau. Biểu đồ cột kép có thể biểu diễn dữ liệu theo chiều ngang hoặc chiều dọc.
Biểu đồ quạt tròn (hay còn gọi là biểu đồ tròn) là một vòng tròn được chia thành các phần hình quạt, mỗi phần đại diện cho một tỷ lệ phần trăm của tổng thể. Nó thường được sử dụng để biểu diễn tỷ lệ của các thành phần trong một tổng thể.
Bạn nên sử dụng biểu đồ cột kép khi:
Bạn nên sử dụng biểu đồ quạt tròn khi:
Ví dụ 1: Một lớp học có 30 học sinh. Có 12 học sinh thích môn Toán, 10 học sinh thích môn Tiếng Việt và 8 học sinh thích môn Khoa học. Để biểu diễn dữ liệu này, chúng ta nên sử dụng biểu đồ cột kép để so sánh số lượng học sinh thích mỗi môn.
Ví dụ 2: Một gia đình có tổng thu nhập là 50 triệu đồng mỗi tháng. Họ chi 20 triệu đồng cho chi phí sinh hoạt, 10 triệu đồng cho học phí và 20 triệu đồng cho tiết kiệm. Để biểu diễn dữ liệu này, chúng ta nên sử dụng biểu đồ quạt tròn để thể hiện tỷ lệ phần trăm của mỗi khoản chi.
| Đặc điểm | Biểu đồ cột kép | Biểu đồ quạt tròn |
|---|---|---|
| Mục đích | So sánh giá trị | Biểu diễn tỷ lệ |
| Loại dữ liệu | Rời rạc | Tỷ lệ |
| Ưu điểm | Dễ so sánh, trực quan | Nhấn mạnh tỷ lệ |
| Nhược điểm | Khó biểu diễn tỷ lệ | Khó so sánh giá trị gần nhau |
Việc lựa chọn giữa biểu đồ cột kép và biểu đồ quạt tròn phụ thuộc vào loại dữ liệu bạn có và mục đích bạn muốn truyền tải. Hiểu rõ ưu điểm và nhược điểm của mỗi loại biểu đồ sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn và tạo ra những biểu đồ trực quan, dễ hiểu và hiệu quả.
Hy vọng bài viết này của giaitoan.edu.vn đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về cách lựa chọn biểu đồ phù hợp. Chúc bạn học tập tốt!
