Chào mừng các em học sinh đến với bài học về Lý thuyết Bảng thống kê và biểu đồ tranh trong chương trình Toán 6 KNTT. Bài học này sẽ giúp các em hiểu rõ về cách thu thập, tổ chức và biểu diễn dữ liệu một cách trực quan và dễ hiểu.
Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá cách xây dựng bảng thống kê, cách đọc và phân tích dữ liệu từ bảng thống kê, cũng như cách vẽ và diễn giải biểu đồ tranh.
Lý thuyết Bảng thống kê và biểu đồ tranh Toán 6 KNTT với cuộc sống ngắn gọn, đầy đủ, dễ hiểu
1.Bảng thống kê
Bảng thống kê là một cách trình bày dữ liệu chi tiết hơn bảng dữ liệu ban đầu, bao gồm các hàng và các cột, thể hiện danh sách các đối tượng thống kê cùng với các dữ liệu của đối tượng đó
Ví dụ 1:
Bạn Hùng ghi chép nhanh điểm Toán của các bạn trong tổ 1 của lớp 6A5 thành dãy dữ liệu: 5, 8, 6, 7, 8, 5, 4, 6, 9, 6, 8, 8.
Ta lập được bảng thống kê sau:
- Trong bảng thống kê có:
+ Đối tượng thống kê: Ta cần tìm số liệu của đối tượng nào thì đó là đối tượng thống kê. Các đối tượng này được biểu diễn ở dòng đầu tiên của bảng.
+ Tiêu chí thống kê: Thông tin, đặc điểm của mỗi đối tượng.
+ Ứng với mỗi đối tượng thống kê có một số liệu thống kê theo tiêu chí, lần lượt được biểu diễn ở dòng thứ hai.
Ví dụ 2:
Bảng sau cho biết số anh chị em ruột trong gia đình của 30 học sinh lớp 6A.
Số anh chị em ruột | 0 | 1 | 2 | 3 |
Số học sinh | 9 | 6 | 7 | 8 |
Ta cần tìm thông tin số anh chị em ruột nên đối tượng thống kê là 0, 1, 2, 3
Tiêu chí thống kê là số học sinh ứng với số anh chị em ruột.
Chẳng hạn:
Với đối tượng là “Số anh chị em ruột bằng 0” thì có 9 học sinh.
Số học sinh có 1 anh chị em ruột là 6.
Số học sinh có 2 anh chị em ruột là 7.
Số học sinh có 3 anh chị em ruột là 8.
2. Biểu đồ tranh
Biểu đồ tranh sử dụng biểu tượng hoặc hình ảnh để thể hiện dữ liệu. Biểu đồ tranh có tính trực quan, dễ hiểu. Trong biểu đồ tranh, một biểu tượng(hoặc hình ảnh có thể thay thế cho một số đối tượng.
a) Đọc biểu đồ tranh
Biểu đồ tranh sử dụng biểu tượng hoặc hình ảnh để biểu diễn dữ liệu
Một biểu tượng (một hình ảnh) có thể thay thế cho một số các đối tượng.
Cách đọc biểu đồ tranh:
Bước 1: Xác định biểu tượng (hình ảnh) có thể thay thế cho bao nhiêu đối tượng.
Bước 2: Lấy số lượng nhân với số thay thế vừa xác định để tìm số liệu cho đối tượng tương ứng.
b) Ví dụ
Biểu đồ tranh dưới đây cho biết số ti vi (TV) bán được qua các năm của 1 siêu thị điện máy.
Trong hàng thứ hai:
Năm 2016 có số ti vi là 2.500=1000 ti vi.
Năm 2017: 3.500=1500 ti vi.
Năm 2018: 500+250=750 ti vi.
Năm 2019: 4.500=2000 ti vi
Năm 2020: 6.500=3000 ti vi
c) Vẽ biểu đồ tranh
Để biểu diễn dữ liệu thống kê từ bảng vào biểu đồ tranh, ta thực hiện các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị
*) Chọn biểu tượng ( hoặc hình ảnh) đại diện cho dữ liệu cần biểu diễn
*) Xác định mỗi biểu tượng ( hoặc hình ảnh) thay thế cho bao nhiêu đối tượng
Bước 2: Vẽ biểu đồ tranh
*) Biểu đồ tranh thường gồm 2 cột
+ Cột 1: Danh sách phân loại đối tượng thống kê
+ Cột 2: Vẽ các biểu tượng thay thế đủ số lượng đối tượng
*) Ghi tên biểu đồ và các chú thích số lượng tương ứng mỗi biểu tượng của biểu đồ tranh
Ví dụ: Biểu đồ tranh dưới đây cho ta thông tin về loại quả yêu thích của các bạn học sinh khối lớp 6.
Trong chương trình Toán 6 KNTT, việc làm quen với các khái niệm thống kê cơ bản là vô cùng quan trọng. Nó không chỉ giúp học sinh rèn luyện tư duy logic, khả năng phân tích mà còn ứng dụng thực tế vào cuộc sống hàng ngày. Bài viết này sẽ đi sâu vào lý thuyết về bảng thống kê và biểu đồ tranh, cung cấp kiến thức nền tảng và các ví dụ minh họa để các em học sinh dễ dàng nắm bắt.
Trước khi xây dựng bảng thống kê hay biểu đồ tranh, bước đầu tiên là thu thập dữ liệu. Dữ liệu có thể thu thập từ các cuộc khảo sát, quan sát hoặc các nguồn thông tin khác. Sau khi thu thập, dữ liệu cần được tổ chức một cách hợp lý để dễ dàng phân tích và biểu diễn.
Bảng thống kê là một công cụ quan trọng để tổ chức và trình bày dữ liệu một cách có hệ thống. Bảng thống kê thường bao gồm các cột và các hàng, trong đó:
Ví dụ: Giả sử chúng ta muốn thống kê số lượng học sinh trong lớp 6A1 yêu thích các môn học khác nhau. Chúng ta có thể xây dựng bảng thống kê như sau:
| Môn học | Số lượng học sinh |
|---|---|
| Toán | 20 |
| Ngữ văn | 18 |
| Tiếng Anh | 15 |
| Khoa học | 17 |
Biểu đồ tranh là một phương tiện trực quan để biểu diễn dữ liệu bằng cách sử dụng các hình ảnh hoặc các ký hiệu. Mỗi hình ảnh hoặc ký hiệu đại diện cho một đơn vị dữ liệu. Biểu đồ tranh giúp người xem dễ dàng so sánh và nhận biết các xu hướng trong dữ liệu.
Cách vẽ biểu đồ tranh:
Ví dụ: Sử dụng bảng thống kê ở trên, chúng ta có thể vẽ biểu đồ tranh để biểu diễn số lượng học sinh yêu thích các môn học khác nhau. Mỗi hình người sẽ đại diện cho 1 học sinh.
Bảng thống kê và biểu đồ tranh không chỉ được sử dụng trong học tập mà còn có nhiều ứng dụng thực tế trong cuộc sống:
Để củng cố kiến thức về bảng thống kê và biểu đồ tranh, các em hãy thực hiện các bài tập sau:
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản và hữu ích về Lý thuyết Bảng thống kê và biểu đồ tranh Toán 6 KNTT. Chúc các em học tập tốt!
