Chương trình Toán 6 KNTT tập trung vào việc giúp học sinh làm quen với việc thu thập, tổ chức và biểu diễn dữ liệu. Đây là nền tảng quan trọng để phát triển tư duy logic và khả năng phân tích thông tin.
Bài học về Lý thuyết Dữ liệu và thu thập dữ liệu sẽ trang bị cho các em những kiến thức cơ bản về các loại dữ liệu, cách thu thập dữ liệu một cách hiệu quả và cách trình bày dữ liệu một cách dễ hiểu.
Lý thuyết Dữ liệu và thu thập dữ liệu Toán 6 KNTT với cuộc sống ngắn gọn, đầy đủ, dễ hiểu
1. Khái niệm
- Những thông tin thu thập được như: số, chữ, hình ảnh,… được gọi là dữ liệu. Dữ liệu dưới dạng số được gọi là số liệu.
- Số liệu là một loại dữ liệu nhưng dữ liệu chưa chắc là số liệu.
- Các cách thu thập dữ liệu: Quan sát, lập phiếu điều tra (phiếu hỏi), thu thập từ những nguồn có sẵn (sách, báo, trang web,…)
Có nhiều cách để thu thập dữ liệu như quan sát, làm thí nghiệm, lập phiếu hỏi,... hay thu thập từ những nguồn có sẵn như sách báo, trang web,...
Sau khi thu thập, tổ chức, phân loại, biểu diễn dữ liệu bằng bảng hoặc biểu đồ, ta cần phân tích và xử lí các dữ liệu đó để tìm ra các thông tin hữu ích và rút ra kết luận.
1. Khái niệm
- Phân loại dữ liệu là ta đi sắp xếp các thông tin theo những tiêu chí nhất định.
2. Ví dụ
Hình dưới đây là các bình ga của một cửa hàng đang bán.
a) Cửa hàng đang bán tất cả bao nhiêu bình ga?
b) Cửa hàng bán mấy loại bình ga?
Hãy cho biết số lượng bình ga mỗi loại.
Giải:
a) Cửa hàng bán tất cả 8 bình ga
b) Quan sát hình ta thấy các bình ga có hai màu vàng và hồng.
Có hai kích thước: lớn và nhỏ
Nếu lấy tiêu chí là kích thước thì có hai loại ga là:
- Bình cỡ nhỏ: 6 bình
- Bình vỡ lớn: 2 bình
Nếu lấy tiêu chí là màu sắc để phân loại thì có 2 loại bình là:
- Màu hồng: 6 bình
- Màu vàng: 2 bình.
1. Các kiến thức cần nhớ
- Để đánh giá tính hợp lí của dữ liệu, ta cần đưa ra các tiêu chí đánh giá, chẳng hạn như dữ liệu phải:
+ Đúng định dạng: Họ và tên phải là chữ, số tuổi phải là số, email thì phải có kí hiệu @,…
+ Nằm trong phạm vi dự kiến: Số người thì phải là số tự nhiên, cân nặng của người Việt Nam thì phải dưới 200kg, số tuổi của người nguyên dương,…
2. Ví dụ:
a) Danh sách đội học sinh dự thi văn nghệ của lớp 6A được ghi lại trong bảng sau:
STT | Họ và tên |
1 | Hoàng Thu Trang |
2 | Đỗ Ngọc Hà |
3 | Phạm Văn Vũ |
4 | 0384888586 |
5 | Trần Nhật Minh |
6 | Nguyễn Minh Trí |
Dữ liệu không hợp lí ở đây là 0384888586 trong cột Họ và tên vì đây không phải là tên người.
b) Điều tra điểm Toán của 20 bạn trong kì khảo sát đầu năm của lớp 6B:
5 | 2 | 8 | 9 | 4 | 6 | 7 | 5,5 | 6 | -1 |
5 | 10 | 6 | 7 | -3 | 8 | 9 | 6 | 3 | 8 |
Dữ liệu không hợp lí là -1 và -3 vì số điểm kiểm tra không thể là số âm được.
Trong chương trình Toán 6 KNTT, việc làm quen với dữ liệu và cách xử lý chúng là một bước quan trọng. Không chỉ là những con số khô khan, dữ liệu xung quanh ta vô cùng phong phú và có ý nghĩa. Bài học này giúp học sinh hiểu được tầm quan trọng của việc thu thập, tổ chức và phân tích dữ liệu trong cuộc sống hàng ngày.
Dữ liệu là những thông tin mà chúng ta thu thập được từ thế giới xung quanh. Dữ liệu có thể là số, chữ, hình ảnh, âm thanh hoặc bất kỳ thông tin nào khác có thể được ghi lại và sử dụng. Ví dụ:
Thu thập dữ liệu là quá trình tìm kiếm và ghi lại thông tin cần thiết. Có nhiều cách để thu thập dữ liệu:
Sau khi thu thập dữ liệu, chúng ta cần tổ chức dữ liệu một cách hợp lý để dễ dàng phân tích và sử dụng. Một số cách tổ chức dữ liệu phổ biến:
Biểu diễn dữ liệu là việc trình bày dữ liệu một cách trực quan và dễ hiểu. Việc lựa chọn loại biểu đồ phù hợp phụ thuộc vào loại dữ liệu và mục đích biểu diễn.
Biểu đồ cột được sử dụng để so sánh các giá trị dữ liệu khác nhau. Ví dụ: so sánh số lượng học sinh thích các môn học khác nhau.
Biểu đồ tròn được sử dụng để biểu diễn tỷ lệ của các phần trong một tổng thể. Ví dụ: biểu diễn tỷ lệ phần trăm học sinh thích các màu sắc khác nhau.
Biểu đồ đường được sử dụng để biểu diễn sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian. Ví dụ: biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ trong một ngày.
Việc thu thập và phân tích dữ liệu có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống:
Hãy thực hành thu thập dữ liệu về chiều cao của các bạn trong lớp và biểu diễn dữ liệu đó bằng biểu đồ cột. Từ đó, hãy rút ra những kết luận về chiều cao trung bình của các bạn trong lớp.
Lý thuyết Dữ liệu và thu thập dữ liệu Toán 6 KNTT với cuộc sống là một phần quan trọng của chương trình Toán học. Việc nắm vững kiến thức này sẽ giúp học sinh phát triển tư duy logic, khả năng phân tích và ứng dụng toán học vào thực tế.
