Chào mừng bạn đến với bài học lý thuyết Nguyên hàm của một hàm số sơ cấp trong chương trình Toán 12 Cánh Diều. Bài học này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức nền tảng quan trọng để hiểu và giải quyết các bài toán tích phân.
Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá định nghĩa nguyên hàm, các tính chất của nguyên hàm và các phương pháp tìm nguyên hàm của các hàm số sơ cấp thường gặp.
1. Nguyên hàm của hàm số lũy thừa Hàm số lũy thừa \(y = {x^\alpha }(\alpha \in R)\) có đạo hàm với mọi x > 0 và \(({x^\alpha })' = \alpha {x^{\alpha - 1}}\) \(\int {{x^\alpha }dx = \frac{{{x^{\alpha + 1}}}}{{\alpha + 1}} + C(\alpha \ne - 1)} \)
1. Nguyên hàm của hàm số lũy thừa
Hàm số lũy thừa \(y = {x^\alpha }(\alpha \in R)\) có đạo hàm với mọi x > 0 và \(({x^\alpha })' = \alpha {x^{\alpha - 1}}\) \(\int {{x^\alpha }dx = \frac{{{x^{\alpha + 1}}}}{{\alpha + 1}} + C(\alpha \ne - 1)} \) |
2. Nguyên hàm của hàm số \(f(x) = \frac{1}{x}\)
\(\int {\frac{1}{x}x = \ln \left| x \right| + C} \) |
3. Nguyên hàm của hàm số lượng giác
|
4. Nguyên hàm của hàm số mũ
|
Nguyên hàm là một khái niệm quan trọng trong giải tích, đóng vai trò then chốt trong việc giải quyết các bài toán tích phân. Hiểu rõ lý thuyết nguyên hàm là nền tảng để học tốt chương trình Toán 12 và các ứng dụng thực tế.
Hàm số F(x) được gọi là nguyên hàm của hàm số f(x) trên khoảng I nếu F'(x) = f(x) với mọi x thuộc I. Ký hiệu: ∫f(x)dx = F(x) + C, trong đó C là hằng số tích phân.
Dưới đây là bảng tổng hợp nguyên hàm của một số hàm số sơ cấp thường gặp:
Hàm số f(x) | Nguyên hàm F(x) |
---|---|
xn (n ≠ -1) | (xn+1)/(n+1) + C |
1/x | ln|x| + C |
ex | ex + C |
sin(x) | -cos(x) + C |
cos(x) | sin(x) + C |
1/(1+x2) | arctan(x) + C |
Có nhiều phương pháp để tìm nguyên hàm của một hàm số, trong đó phổ biến nhất là:
Ví dụ 1: Tìm ∫(2x + 3)dx
Giải:
∫(2x + 3)dx = ∫2xdx + ∫3dx = 2∫xdx + 3∫dx = 2(x2/2) + 3x + C = x2 + 3x + C
Ví dụ 2: Tìm ∫x*exdx (sử dụng tích phân từng phần)
Giải:
Đặt u = x, dv = exdx. Khi đó du = dx, v = ex.
∫x*exdx = x*ex - ∫exdx = x*ex - ex + C
Nguyên hàm có nhiều ứng dụng quan trọng trong toán học và các lĩnh vực khác, bao gồm:
Hy vọng bài học này đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản và hữu ích về lý thuyết Nguyên hàm của một hàm số sơ cấp Toán 12 Cánh Diều. Hãy luyện tập thêm nhiều bài tập để nắm vững kiến thức và áp dụng vào giải quyết các bài toán thực tế.