Logo Header
  1. Môn Toán
  2. Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số SGK Toán 8 - Cánh diều

Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số SGK Toán 8 - Cánh diều

Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số Toán 8 - Cánh diều

Chào mừng bạn đến với bài học về Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ và Đồ thị của hàm số trong chương trình Toán 8 - Cánh diều tại giaitoan.edu.vn.

Bài học này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản và quan trọng về hệ tọa độ, cách biểu diễn điểm trên mặt phẳng tọa độ, và đặc biệt là cách vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất.

Mặt phẳng tọa độ là gì?

1. Mặt phẳng tọa độ

Trên mặt phẳng, ta vẽ hai trục số Ox, Oy vuông góc với nhau và cắt nhau tại gốc O của mỗi trục. Khi đó ta có trục tọa độ Oxy.

Trục Ox, Oy gọi là các trục tọa độ. Ox là trục hoành, Oy là trục tung. O là gốc tọa độ.

Mặt phẳng có hệ trục tọa độ Oxy gọi là mặt phẳng Oxy.

Chú ý. Các đơn vị độ dài trên hai trục tọa độ được chọn bằng nhau.

2. Tọa độ của một điểm trong mặt phẳng tọa độ

Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số SGK Toán 8 - Cánh diều 1

Cho điểm M nằm trong mặt phẳng tọa độ. 

Giả sử hình chiếu của điểm M lên Ox là điểm a, lên Oy là điểm b. Cặp số (a;b) gọi là tọa độ của điểm M, a là hoành độ, b là tung độ.

Điểm M có tọa độ (a; b) kí hiệu là M(a; b).

3. Độ thị của hàm số

Đồ thị của hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;f(x)) trên mặt phẳng tọa độ.

Ví dụ: Xét hàm số y = 2x

Giá trị \({y_1};{y_2}\) tương ứng với \({x_1} = - 1;{x_2} = 1\) là: \({y_1} = 2.( - 1) = - 2;\,\,y_2^{} = 2.1 = 2\)

Hàm số y = 2x có đồ thị như sau:

Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số SGK Toán 8 - Cánh diều 2

Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số SGK Toán 8 - Cánh diều 3

Vững vàng kiến thức, bứt phá điểm số Toán 8! Đừng bỏ lỡ Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số SGK Toán 8 - Cánh diều đặc sắc thuộc chuyên mục toán 8 sgk trên soạn toán. Với bộ bài tập toán trung học cơ sở được biên soạn chuyên sâu, bám sát từng chi tiết chương trình sách giáo khoa, con bạn sẽ củng cố kiến thức nền tảng vững chắc và dễ dàng chinh phục các dạng bài khó. Phương pháp học trực quan, logic sẽ giúp các em tối ưu hóa quá trình ôn luyện và đạt hiệu quả học tập tối đa!

Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ. Đồ thị của hàm số SGK Toán 8 - Cánh diều

Mặt phẳng tọa độ là nền tảng quan trọng trong hình học giải tích và đại số. Việc nắm vững lý thuyết và kỹ năng vẽ đồ thị hàm số là điều cần thiết để giải quyết các bài toán liên quan đến hàm số bậc nhất và các bài toán thực tế.

1. Hệ tọa độ Descartes

Hệ tọa độ Descartes (hay còn gọi là hệ tọa độ vuông góc) bao gồm hai trục vuông góc nhau: trục hoành (Ox) và trục tung (Oy). Giao điểm của hai trục này là gốc tọa độ (O). Mỗi điểm trên mặt phẳng tọa độ được xác định bởi một cặp số (x, y) gọi là tọa độ của điểm đó. x là hoành độ, y là tung độ.

2. Biểu diễn điểm trên mặt phẳng tọa độ

Để biểu diễn một điểm A(x, y) trên mặt phẳng tọa độ, ta thực hiện các bước sau:

  1. Vẽ trục Ox và Oy vuông góc với nhau tại O.
  2. Tìm điểm M trên trục Ox sao cho OM = |x|.
  3. Tìm điểm N trên trục Oy sao cho ON = |y|.
  4. Vẽ đường thẳng đi qua M và N, giao điểm của đường thẳng này với trục Ox và Oy là điểm A(x, y).

3. Hàm số bậc nhất

Hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b, trong đó a và b là các số thực, a ≠ 0. Hệ số a được gọi là hệ số góc của đường thẳng, b là tung độ gốc.

4. Đồ thị của hàm số bậc nhất

Đồ thị của hàm số y = ax + b là một đường thẳng.

  • Nếu a > 0: Đường thẳng đi lên từ trái sang phải.
  • Nếu a < 0: Đường thẳng đi xuống từ trái sang phải.
  • Nếu b > 0: Đường thẳng cắt trục Oy tại điểm có tung độ bằng b.
  • Nếu b < 0: Đường thẳng cắt trục Oy tại điểm có tung độ bằng b.
  • Nếu b = 0: Đường thẳng đi qua gốc tọa độ.

5. Cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất

Để vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b, ta thực hiện các bước sau:

  1. Xác định hai điểm thuộc đồ thị. Thông thường, ta chọn x = 0 để tìm y (tung độ gốc) và chọn một giá trị x khác để tìm y tương ứng.
  2. Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm vừa xác định.

6. Ví dụ minh họa

Vẽ đồ thị của hàm số y = 2x - 1.

Bước 1: Xác định hai điểm thuộc đồ thị.

  • Khi x = 0, y = 2(0) - 1 = -1. Vậy điểm A(0, -1) thuộc đồ thị.
  • Khi x = 1, y = 2(1) - 1 = 1. Vậy điểm B(1, 1) thuộc đồ thị.

Bước 2: Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A(0, -1) và B(1, 1).

7. Bài tập áp dụng

Hãy vẽ đồ thị của các hàm số sau:

  • y = -x + 2
  • y = 3x
  • y = 0.5x - 3

8. Lưu ý quan trọng

Khi vẽ đồ thị hàm số, cần chú ý đến hệ số góc a để xác định chiều của đường thẳng. Ngoài ra, cần kiểm tra lại các điểm đã xác định để đảm bảo tính chính xác của đồ thị.

Hy vọng bài học này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Lý thuyết Mặt phẳng tọa độ và Đồ thị của hàm số trong chương trình Toán 8 - Cánh diều. Chúc bạn học tập tốt!

Tài liệu, đề thi và đáp án Toán 8