Logo Header
  1. Môn Toán
  2. Lý thuyết Hai đường thẳng vuông góc - Toán 11 Kết nối tri thức

Lý thuyết Hai đường thẳng vuông góc - Toán 11 Kết nối tri thức

Lý thuyết Hai đường thẳng vuông góc - Toán 11 Kết nối tri thức

Chào mừng bạn đến với bài học về Lý thuyết Hai đường thẳng vuông góc trong chương trình Toán 11 Kết nối tri thức tại giaitoan.edu.vn. Bài học này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản và quan trọng nhất về mối quan hệ vuông góc giữa hai đường thẳng trong không gian.

Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu định nghĩa, điều kiện, tính chất và các ứng dụng thực tế của hai đường thẳng vuông góc.

1. Góc giữa hai đường thẳng

1. Góc giữa hai đường thẳng

Góc giữa hai đường thẳng m và n trong không gian, kí hiệu (m, n), là góc giữa hai đường thẳng a và b cùng đi qua một điểm và tương ứng song song với m và n.

Chú ý:

- Để xác định góc giữa hai đường thẳng chéo nhau a và b, ta có thể lấy một điểm O thuộc đường thẳng a và qua đó kẻ đường thẳng b’ song song với b. Khi đó \(\left( {a,b} \right) = \left( {a,b'} \right)\).

- Với hai đường thẳng a, b bất kì: \({0^0} \le \left( {a,b} \right) \le {90^0}\).

2. Hai đường thẳng vuông góc

Hai đường thẳng a, b được gọi là vuông góc với nhau, kí hiệu \(a \bot b\), nếu góc giữa chúng bằng \({90^0}\).

Lý thuyết Hai đường thẳng vuông góc - Toán 11 Kết nối tri thức 1

Chinh phục Toán 11, mở rộng cánh cửa Đại học trong tầm tay! Khám phá ngay Lý thuyết Hai đường thẳng vuông góc - Toán 11 Kết nối tri thức – hành trang không thể thiếu trong chuyên mục Sách giáo khoa Toán 11 trên nền tảng toán học. Bộ bài tập toán trung học phổ thông được biên soạn chuyên sâu, bám sát chặt chẽ chương trình Toán lớp 11 và định hướng các kỳ thi quan trọng, cam kết tối ưu hóa toàn diện quá trình ôn luyện. Qua đó, học sinh không chỉ làm chủ kiến thức phức tạp mà còn rèn luyện tư duy giải quyết vấn đề, sẵn sàng cho các kỳ thi và chương trình đại học, nhờ phương pháp tiếp cận trực quan, logic và hiệu quả học tập vượt trội!

Lý thuyết Hai đường thẳng vuông góc - Toán 11 Kết nối tri thức

Trong chương trình Toán 11 Kết nối tri thức, kiến thức về đường thẳng và mặt phẳng đóng vai trò nền tảng. Một trong những nội dung quan trọng nhất là lý thuyết về hai đường thẳng vuông góc. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết lý thuyết này, kèm theo các ví dụ minh họa và bài tập để bạn có thể nắm vững kiến thức.

1. Định nghĩa hai đường thẳng vuông góc

Hai đường thẳng được gọi là vuông góc với nhau khi góc giữa chúng bằng 90°. Ký hiệu: a ⊥ b.

2. Điều kiện để hai đường thẳng vuông góc

Có nhiều cách để xác định hai đường thẳng vuông góc. Dưới đây là một số điều kiện quan trọng:

  • Trong không gian: Hai đường thẳng vuông góc khi và chỉ khi tích vô hướng của hai vector chỉ phương của chúng bằng 0. Nếu a có vector chỉ phương ub có vector chỉ phương v thì a ⊥ bu.v = 0.
  • Trong mặt phẳng: Hai đường thẳng a: y = mx + bb: y = m'x + b' vuông góc với nhau khi và chỉ khi m.m' = -1.

3. Tính chất của hai đường thẳng vuông góc

Hai đường thẳng vuông góc có những tính chất quan trọng sau:

  • Nếu một đường thẳng vuông góc với một trong hai đường thẳng song song thì nó cũng vuông góc với đường thẳng còn lại.
  • Trong mặt phẳng, nếu một đường thẳng vuông góc với một đường thẳng khác thì đường thẳng đó cũng vuông góc với mọi đường thẳng song song với đường thẳng ban đầu.

4. Các dạng bài tập thường gặp

Các bài tập liên quan đến hai đường thẳng vuông góc thường yêu cầu:

  • Xác định xem hai đường thẳng có vuông góc hay không.
  • Tìm điều kiện để hai đường thẳng vuông góc.
  • Tính góc giữa hai đường thẳng.
  • Ứng dụng lý thuyết vào giải các bài toán hình học không gian.

5. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho hai đường thẳng ab có vector chỉ phương lần lượt là u = (1, 2, -1)v = (2, -1, 1). Xác định xem hai đường thẳng này có vuông góc hay không?

Giải: Ta tính tích vô hướng của hai vector chỉ phương:

u.v = (1)(2) + (2)(-1) + (-1)(1) = 2 - 2 - 1 = -1 ≠ 0

Vậy hai đường thẳng ab không vuông góc.

Ví dụ 2: Tìm giá trị của m để đường thẳng d: y = mx + 3 vuông góc với đường thẳng Δ: y = -2x + 1.

Giải: Để hai đường thẳng vuông góc, ta cần có m.(-2) = -1m = 1/2.

6. Ứng dụng của lý thuyết hai đường thẳng vuông góc

Lý thuyết về hai đường thẳng vuông góc có nhiều ứng dụng trong thực tế, đặc biệt trong các lĩnh vực như:

  • Kiến trúc và xây dựng: Đảm bảo các góc vuông trong các công trình xây dựng.
  • Nội thất: Thiết kế các đồ nội thất có góc vuông.
  • Hàng không và hàng hải: Xác định hướng đi và vị trí.

7. Bài tập luyện tập

  1. Cho hai đường thẳng ab có vector chỉ phương lần lượt là u = (3, -4, 0)v = (0, 2, 1). Xác định xem hai đường thẳng này có vuông góc hay không?
  2. Tìm giá trị của m để đường thẳng d: y = (m+1)x - 2 vuông góc với đường thẳng Δ: y = 3x + 5.
  3. Trong không gian, cho điểm A(1, 2, 3) và đường thẳng d có phương trình tham số: x = 2 + t, y = 1 - t, z = 4 + 2t. Tìm tọa độ hình chiếu vuông góc của điểm A lên đường thẳng d.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức đầy đủ và hữu ích về lý thuyết hai đường thẳng vuông góc trong chương trình Toán 11 Kết nối tri thức. Chúc bạn học tập tốt!

Tài liệu, đề thi và đáp án Toán 11