Chào mừng bạn đến với bài học lý thuyết Thu thập và phân loại dữ liệu thuộc chương trình Toán 8 - Kết nối tri thức. Bài học này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản và quan trọng về cách thu thập, phân loại và biểu diễn dữ liệu một cách hiệu quả.
Nắm vững lý thuyết này là nền tảng để bạn giải quyết các bài toán thực tế liên quan đến thống kê và phân tích dữ liệu trong học tập và cuộc sống.
Thu thập dữ liệu có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp.
Thu thập dữ liệu có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp.
- Thu thập dữ liệu trực tiếp là việc thu thập dữ liệu thông qua quan sát, làm thí nghiệm, lập bảng hỏi, phỏng vấn,…
- Thu thập dữ liệu gián tiếp là việc thu thập dữ liệu từ những nguồn sẵn như sách, báo, mạng Internet,…
Để có thể đưa ra các kết luận hợp lý, dữ liệu thu thập được phải đảm bảo tính đại diện cho toàn bộ đối tượng đang được quan tâm.
Số liệu có thể nhận giá trị tùy ý trong một khoảng nào đó được gọi là số liệu liên tục. Số liệu không phải là số liên tục được gọi là số liệu rời rạc.
Sơ đồ phân loại dữ liệu
Ví dụ:
Cho hai dãy dữ liệu như sau:
(1) Số học sinh các lớp 6 trong trường:
35 42 87 38 40 41 38.
(2) Tên món ăn yêu thích của các thành viên trong gia đình:
Bánh chưng, pizza, canh cua, gà rán, rau muống luộc, cá kho, rượu vang.
Trong các dãy dữ liệu trên, dãy (1) là dãy số liệu rời rạc. Giá trị 87 không hợp lý vì theo quy định, mỗi lớp ở bậc THCS thường có không quá 45 học sinh. Thực tế, do điều kiện khó khăn một số lớp có số học sinh nhiều hơn 45 nhưng không lớp nào có 87 học sinh. Do đó 87 là số liệu không hợp lí.
Dãy (2) là dãy dữ liệu không là số, không thể sắp xếp thứ tự. “Rượu vang” là dữ liệu không hợp lí vì đây không phải là tên món ăn mà là tên một loại đồ uống.
Trong chương trình Toán 8 - Kết nối tri thức, việc làm quen với các khái niệm cơ bản về thu thập và phân loại dữ liệu là vô cùng quan trọng. Đây là bước đầu tiên để học sinh có thể hiểu và áp dụng các phương pháp thống kê đơn giản vào thực tế.
Dấu hiệu thống kê là tập hợp những đối tượng có chung một đặc điểm nào đó mà ta quan tâm. Ví dụ:
Mỗi đối tượng trong dấu hiệu thống kê được gọi là một ý nghĩa thống kê.
Thu thập dữ liệu là quá trình tìm kiếm và ghi lại thông tin về dấu hiệu thống kê. Có hai phương pháp thu thập dữ liệu chính:
Ví dụ, để thu thập dữ liệu về chiều cao của học sinh lớp 8A, ta có thể sử dụng phương pháp quan sát và đo chiều cao của từng học sinh.
Sau khi thu thập dữ liệu, ta cần phân loại dữ liệu để dễ dàng phân tích và xử lý. Dữ liệu có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào mục đích của việc phân tích.
Ví dụ, ta có thể phân loại dữ liệu về chiều cao của học sinh lớp 8A thành các nhóm sau:
Bảng tần số là một bảng thống kê dùng để biểu diễn tần số xuất hiện của mỗi giá trị hoặc nhóm giá trị trong một dấu hiệu thống kê.
Ví dụ, bảng tần số về chiều cao của học sinh lớp 8A có thể như sau:
Nhóm chiều cao | Số học sinh (tần số) |
---|---|
1m50 - 1m55 | 5 |
1m56 - 1m60 | 10 |
1m61 - 1m65 | 15 |
Trên 1m65 | 8 |
Việc thu thập và phân loại dữ liệu có ý nghĩa quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống:
Để củng cố kiến thức về lý thuyết Thu thập và phân loại dữ liệu, bạn có thể thực hiện các bài tập sau:
Hy vọng bài học này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về lý thuyết Thu thập và phân loại dữ liệu SGK Toán 8 - Kết nối tri thức. Chúc bạn học tập tốt!